HZ. Peygamberi Nasıl Öğretelim?

"HZ. Peygamberi Nasıl Öğretelim?" adlı inceleme ve değerlendirme raporu yayınlandı.

ÇALIŞMANIN AMACI VE YÖNTEMİ

Islâm'in temel bilgi kaynagi Kur'an'dir. Kur'an'i açiklayan ve onun nasil yasanacagini örnekleyen de Hz. Muhammed'dir. Islâm tarihinde Tefsir, Hadis, Fikih, Kelâm gibi dini ilimleriyle birlikte egitim kurumlarinda okutulan derslerin basinda Siyer gelir. Siyer dogumundan vefatina kadar Hz. Muhammed'in hayatini konu edinen bir ilimdir. Siyer ögretiminin amaci, Hz. Muhammed,in hayatini bütün yönleriyle ele alarak açiklamak, onu tanitmak ve örnek hayati üzerinden Islâm'in dogru anlasilmasina ve yasanmasina katkida bulunmaktir. Siyer konulari Türkiye'deki egitim kurumlarinda farkli ders isimleriyle okutulmaktadir. Ilahiyat fakültelerinde "Islâm Tarihi", Imam-Hatip Liselerinde "Siyer" dersleri vardir. Ilkögretim ve Ortaögretim kurumlarinda Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi derslerinde ise Hz. Muhammed konulu bir ögrenme alani bulunmakta, kronolojik bilgiler "Hz. Muhammed'in Örnekligi" gibi ünitelerde yer almaktadir. Kur'an Kurslarinda okutulan siyer konulari Temel Dini Bilgiler ana kategorisinde "Peygamberim" basligi altinda ögretilmektedir. 2012 yilinda yapilan bir kanun degisikligi ile ortaokul ve liselerde okutulmak üzere "Hz. Muhammed'in Hayati" isimli seçmeli bir ders ihdas edilmistir. Türkiye'de egitim kurumlarinda okutulan siyer konularinda kronolojik bilgiler agirlidir. Ancak Ortaokul ve Liselerde ihdas edilen seçmeli Hz. Muhammed'in Hayati ders programlari alti üniteden olusmakta olup kronolojiye bir ünite, Hz. Muhammed'in örnekligi konularina ise bes ünite ayrilmistir. Türkiye'de din egitimi alaninda son zamanlardaki gelismeler, Ilahiyat Fakültelerinin ve Imam-Hatip Liselerinin sayisinin artmasi, Imam-Hatip Ortaokullarinin açilmasi, Ortaokul ve Lisede "Din, Ahlâk ve Degerler" ögrenme alaninda yeni derslerin konulmasi vb. diger din bilimlerinde oldugu gibi siyer alaninda da yeni çalismalarin baslamasini saglamis ve konu ile ilgili yayinlarda bir artis meydana getirmistir. Elimizdeki bu çalisma da bu kapsamda bir arayis ürünüdür. Evrensel bir din olan Islâm'in peygamberi Hz. Muhammed, yasadigimiz çagda nasil ögretilmelidir? Bu sorunun yeniden irdelenmesi ve cevaplanmasi gerektigini düsünüyoruz. Gelenegimizden tevarüs ettiklerimizi nasil sürdürür, yeni arayislarimiza nasil cevap üretebiliriz? Elimizdeki bu çalisma böyle bir ihtiyaç tespitinin sonucu olarak bazi yönlerden konuya farkli bir bakis açisi ile yaklasmak gerektigi düsüncesiyle ortaya çikmistir. Bu çalismada belirli bir ögretim kademesi ve belirli bir ders hedef alinmaksizin siyer ögretiminin geneline yönelik öneriler dile getirilmistir. Çalismanin özellikle program gelistirme süreçlerine katki saglamasi umulmaktadir. Bunun yani sira, çogunlukla örgün egitim kurumlari kapsaminda siyer ögretimi gündeme geldigi için bu çalismadan ögretmenlerin istifade etmesi mümkündür. Ders kitabi yazarlari, ders araci, materyal ve içerik üretecek egitimciler, Hz. Peygamber'i konu edinen her tür egitim faaliyeti ile ilgilenenler ve ebeveynler de bu çalismadan istifade edebilirler. Çalismamiz çocuk ve gençlere siyer ögretimi yapacak egitimcilere bir rehber niteligindedir ama bir siyer kitabi veya materyali degildir. Çalismada konularin ayrintisina girmeden, örnekler üzerinden uzun açiklamalar yapmadan genel ifadelerle, neyin nasil olmasi gerektigine iliskin fikrimizi ifade etmeye çalistik. Bu çalismada siyerle ilgili yapilmis olan diger çalismalarin elestirisine, siyerle ilgili kaynak degerlendirmesine veya kaynaklarin açiklanmasina yer vermedik. Çalismamiz, Hz. Peygamber'in hayatini ögretim konusu yaparken dikkat edilecek hususlari 5 baslik altinda incelemektedir. Amaç ve kapsam bölümünde Hz. Peygamber'in hayatinin ögretilmesiyle gerçeklestirilmek istenen hedefler, bu egitimin gerekçeleri ifade edilmistir. Temel yaklasimlar bölümünde Hz. Peygamber'i konu edinen tüm egitim etkinlikleri için referans noktasi olusturacak temel yaklasimlar belirlenmistir. Içerik bölümünde, Hz. Peygamber'in hayatini ele alan bir ögretim için ana temalar belirlenmistir. Üslup özellikleri ve görsellerin kullanimi bölümünde içerigin sunumunda esas alinmasi gereken ilkeler ele alinmistir. Ögretim programi ve uygulama ile ilgili ilkeler bölümünde ilk dört baslikta ele alinan ilkeler dogrultusunda gelistirilebilecek bir programin ana hatlari belirlenmistir.

Yazarlar: Yrd. Doç. Dr. Seyma Arslan

Muhammet Yilmaz

Ali Erdoğdu